स्वयंपाकासाठी तेल आवश्यक आहे. चांगल्या आरोग्यासाठी, मर्यादित प्रमाणात आणि योग्य पद्धतीने तेलाचा वापर करणे महत्वाचे आहे. तेलाचा अतिरेकी आणि गैरवापर मधुमेह, कर्करोग, लठ्ठपणा, हृदयरोग आणि हृदयविकार यासारखे असंख्य गंभीर आणि घातक आजारांना कारणीभूत ठरू शकतो.
जेव्हा तेलाचा गैरवापर केला जातो तेव्हा त्याचा अर्थ तेच तेल पुन्हा पुन्हा वापरणे आणि ते उच्च तापमानावर गरम करणे असा होतो. बरेच लोक वारंवार तेल वापरतात. समोसे, भजी किंवा पुरी तळताना. पण प्रत्येक वेळी तेल पुन्हा गरम केले की, ते अधिक धोकादायक बनते.
एनसीबीआय वर प्रकाशित झालेल्या एका अभ्यासानुसार भारतासह अनेक देशांमध्ये, उच्च तापमानावर स्वयंपाकाचे तेल वारंवार गरम करून स्वयंपाक केला जातो. वारंवार गरम केलेल्या तेलात पॉलीसायक्लिक अरोमॅटिक हायड्रोकार्बन्स (PAHs) सारखी धोकादायक रसायने असू शकतात, ज्यापैकी काही कर्करोगजन्य असू शकतात. हे तेल आणि त्यातून निघणारा धूर आरोग्यासाठी गंभीर धोका निर्माण करू शकतो.
तेलाचा जास्त वापर आणि त्याचा धूर श्वासोच्छवासामुळे अनेक प्रकारचे कर्करोग आणि गंभीर आजार होऊ शकतात. वैज्ञानिक संशोधनातून असे दिसून आले आहे की, अशा तेलात आणि त्याच्या धुरात शरीरातील पेशींना नुकसान पोहोचवणारे घटक असतात. जसे की डीएनए खराब होणे, पेशींमध्ये बदल होणे आणि कर्करोगाच्या पेशींची निर्मिती होणे. अशा तेलाचे सेवन केल्याने फुफ्फुस, कोलन, स्तन आणि प्रोस्टेट कर्करोगाचा धोका वाढतो.
